top of page

Boekverslag:
De omweg naar Santiago (1992) - Cees Nooteboom

Gelezen januari 2018

Afgelopen maand heb ik “De omweg naar Santiago” (1992) van Cees Nooteboom herlezen en “De pelgrimstocht naar Santiago” (1987) van Paulo Coelho gelezen. Coelho beschrijft de Camino die een ik-figuur loopt van de franse grens naar Santiago. In het kader van zijn inwijding in een mystiek genootschap moet hij de Camino lopen. Dit gebeurt onder begeleiding van een gids die hem allerlei spirituele overlevingsstrategieen leert. In het boek wordt verteld hoe de ik-figuur dit alles ondergaat, en daaraan “groeit”. Je ziet hier ook het katholicisme plots als een levende en diepzinnige mythe, die kan inspireren. Spannend geschreven, maar ook lichtvoetig, zoals veel boeken van Coelho. 
Nooteboom is in de loop van veel reizen en lang rondzwerven door Spanje een kenner geworden die dit land tot in zijn botten kent. Onderweg naar Santiago wijdt hij uit tot in Andalusie en neemt hij iedere denkbare omweg. Van de plekken waar hij komt vertelt hij de “diepe” verhalen. En vooral ook de geschiedenis, van gebouwen, historische gebeurtenissen, gevechten die daar gebeurden, verloren vorstendommen. Hij zit diep in Spanje en Spanje diep in hem. Spanje is als het ware zijn Camino, en “Spanje” staat ook voor de christelijke cultuur, die zich los vecht van o.a. de moslim-overheersing. Bij Nooteboom staan land, cultuur en geschiedenis voorop; bij Coelho de persoonlijke ontwikkeling. De combi was heerlijk lezen. 

Ben al een tijdje bezig aan “Memoires van over het graf”, de autobiografie van Chateaubriand (1768-1848). Klassieke wereldliteratuur. Hij was van lage adel, zijn halve familie stierf onder de guillotine, hij ontkwam zelf maar net door te vluchten naar de net onafhankelijk geworden USA. Werd voor het leven beroemd door zijn boek “Het genie van het christendom”. Ging veel en vaak om met de door hem bewonderde en verafschuwde Napoleon. Had hoge posities en ministerschappen in de periode na Napoleon. Man heeft ontzettend veel beleefd en geeft een indringend tijdsbeeld van een extreem spannend tijdsgewricht.

Net begonnen aan “Tyll” van Daniel Kehlman. Als kind heb ik mijn jongensboek over Tijl Uilenspiegel wel 3x herlezen.  Kehlman werd rond 2005 op slag wereldberoemd, in tig talen vertaald, met zijn roman “Die Vermessung der Welt”, de “ Opmeting van de wereld”. Wilhelm von Humboldt was de grote pedagoog van de Verlichting, de oprichter van de Universiteit van Berlijn, de bedenker van het gymnasium. Zijn ADHD-tweelingbroer was Alexander von Humboldt die grote delen van Zuid Amerika letterlijk (als landmeter) opgemeten heeft.  Beide broers zijn typische vertegenwoordigers van de Verlichting. Schitterend boek, onwaarschijnlijk mooi duits. Maar “Tyll” wordt geroemd als zijn beste boek tot nu toe. Tijl Uilenspiegel reist rond door de duitse landen in de tijd van de Dertigjarige Oorlog, DE godsdienstoorlog in Europa tussen protestant en katholiek (waarvan onze Tachtigjarige Oorlog een soort side-show was).  De ramp die deze oorlog inhield voor Duitsland en Europa wordt beschreven, als een soort comedie humaine. 

bottom of page