Antropocentrisme maakt respect voor de Natuur onmogelijk.
(Zit dit óók in de genen van de vrijmetselarij?)
Als er sprake is van een ecologische crisis dan is die niet pas recent ontdekt. In de jaren zeventig van de vorige eeuw is binnen de theologie al de vraag gesteld of de Bijbelteksten uit Genesis niet mede veroorzaker zijn van een arrogante menselijke houding ten opzichte van de natuur. Onder natuur wordt dan zowel de levende natuur, dieren en planten, als ook de niet-levende natuur, rotsen en rivieren, verstaan. In Genesis staat meermaals dat de mens heerser is gemaakt over alles wat leeft en is.
Deze antropocentrische gebruiksopvatting ontkent feitelijk dat de wereld, levend of niet-levend, een eigen intrinsieke waarde bezit en dus zomaar als gebruiksvoorwerpen gebruikt kunnen worden.
Dit thema willen we onderzoeken in de nieuwe reeks van zes colleges, die op drie zondagen in april en mei, gehouden zullen worden. De hamvraag van de colleges zal zijn of er in de ritualen van de vrijmetselarij ook een antropocentrisch kijk op de natuur aanwezig is. En zo ja, hoe dienen we die dan te transformeren als we uitgaan dat de natuur een eigen intrinsieke waarde bezit.
Waar staat DNL voor?
Het doel van “De Nieuwe Lantaarn” (DNL) is het verspreiden van wetenschappelijk onderbouwde kennis van en inzicht in vrijmetselarij en andere levensbeschouwelijke stromingen. Persoonlijke transformatie en het vinden van antwoorden op existentiële vragen staat daarbij op de voorgrond.
Foto: De Franse filosoof
Michel Eyquem de Montaigne (1533-1592)
De vrijmetselarij stimuleert:
Getrouwheid aan zichzelf
De medemens tot steun
Gericht op de Meester
maar
Het leven dient ook een feest te zijn
Eerste zondag 6 april 2025 (10.30 -16.30 uur):
De docent drs. Rik Roelfzema opent met een college over natuurbeelden door de eeuwen heen. Hoe heeft de westerse mens de hem omringende natuur bekeken en geïnterpreteerd? Is er langzaam meer respect gekomen voor de eigenheid (intrinsieke waarde) van de ons omringende natuur?
Na een gezamenlijke lunch zal de tweede docent de stelling bewijzen dat de ecologische crisis een zingevingscrisis is. Maar eerst zullen we in ons persoonlijke denken een ecospiritualiteit dienen te ontwikkelen; concreet een liefde voor de aarde aanleren, omwille van de planetaire gezondheid.
Tweede zondag 27 april 2025 (10.30 -16.30 uur):
Op de ochtend van het derde college zal de docent ons meenemen naar culturen die totaal andere natuurbeelden bezitten dan in de westerse wereld. Hier staan de opvattingen over de natuur vanuit het Boeddhisme & Taoïsme, de Islam en het Hindoeïsme centraal.
Na een gezamenlijke lunch zal de middagdocent vanuit de praktijk ons meenemen naar de ontwikkeling van een ons omvattend groen netwerk. Van heel grote natuurterreinen tot erg kleine stukjes, vooral in de stad, zullen antwoord moeten geven op wat de mens wil in zijn relatie tot de natuur. Kunnen we alleen maar eisen stellen of dienen we ook te geven aan de ons omringende natuur?
Derde zondag 18 mei 2025 (10.30 -16.30 uur):
In het vijfde college neemt de ochtenddocent ons mee naar de ‘turning points’, de kantelpunten in de natuurverandering. Als zo’n kantelpunt bereikt wordt, is er geen weg meer terug. Maar de aarde is gelukkig veerkrachtiger dan eerst werd aangenomen. Maar dat wil niet zeggen dat een nonchalantere instelling tegenover klimaatverandering nu mogelijk is.
Na een gezamenlijke lunch zal de drs. Dick Kruijssen ons in de symboliek van de vrijmetselarij meenemen. Is er in die symboliek sprake van een antropocentrische houding ten opzichte van de ons omringende natuur en de kosmos in het bijzonder? De maçonnieke symboliek lijkt dichter bij de natuur te staan dan in de praktijk zichtbaar is.
Na elk college is er tijd om vragen aan de docent te stellen. Elke zondag wordt afgesloten met een borrel waar de onderlinge ontmoeting, die al tijdens de lunch mogelijk is, naar wens gecontinueerd kan worden.